- Kiedy? w czerwcu 2022
- Z kim? Z Dominikiem
W wakacje odwiedziliśmy Tatry, a stamtąd popędziliśmy w stronę Beskidu. Oprócz gór naszą uwagę przykuły osiągnięcia międzywojennej architektury. Okazuje się, że jest coś, co łączy Zakopane i Krynicę-Zdrój z tamtych lat. To Liga Popierania Turystyki.
Mówili: Bydło górali wymrze, lasy zostaną wykarczowane, a ludzkość wysokogórska skarłowacieje.
Jest rok 1935. Aleksander Bobkowski już od kilku lat pracuje w Ministerstwie Komunikacji, od niedawna sprawuje funkcję Dyrektora Polskich Kolei Państwowych. Kilkanaście lat wcześniej robotnicy wywalczyli regulowany czas pracy, a przy okazji prawo do urlopu. Warunki pracy zaczęły się poprawiać, więc pojawiła się możliwość rozwoju turystyki masowej. Bobkowski, zapalony narciarz i miłośnik Tatr, chce dołożyć swoją cegiełkę do tych zmian.
Prezydent Ignacy Mościcki jest wzruszony.
Najpierw wraz z innymi wizjonerami zakłada Ligę Popierania Turystyki, a kilka miesięcy później powołuje spółkę „Towarzystwo Budowy i Eksploatacji Kolei Linowej Zakopane – Kasprowy Wierch”. Potocznie mówi się na nią „Linkolkasprowy”. Udziałowcami są między innymi, zarządzane przez Bobkowskiego PKP i Liga Popierania Turystyki. Od momentu powołania spółki mija 7 dni, gdy zaczyna się budowa. Protestują okoliczni mieszkańcy i przyrodnicy. Jedni mówią: bydło górali wymrze, lasy zostaną wykarczowane, a ludzkość wysokogórska skarłowacieje. Drudzy wskazują na szkody środowiskowe, które pojawią się wraz z kolejką. Nic to nie daje. Po 227 dniach pracy pierwszy wagonik wjeżdża na Kasprowy Wierch. Jest 15 marca 1936 roku. Szwagier Bobkowskiego, Prezydent Ignacy Mościcki wizytuje ją już kilka miesięcy później. Jest wzruszony.
Polska od niedawna jest niepodległym krajem, popularyzacja turystyki może posłużyć zniwelowaniu różnic między mieszkańcami różnych regionów.
Osiągnięcia Ligi Popierania Turystyki są znaczące. Ruch turystyczny w Polsce rozwija się wraz z rozwojem PKP i tanich połączeń kolejowych. Celem jest nie tylko krzewienie kultury turystycznej, co zbiega się z przemianami w całej Europie, ale również scalenie różnych regionów kraju. Polska od niedawna jest niepodległym krajem, popularyzacja turystyki może posłużyć zniwelowaniu różnic między mieszkańcami różnych regionów. Warto też chwalić się osiągnięciami techniki w nowym państwie. Liga Popierania Turystyki stawia nowe budowle, 8 grudnia 1937 roku powstaje kolejka na Parkową Górę w Krynicy Zdrój, a rok później rusza kolejka na Gubałówce.
Przy okazji promuje się transport kolejowy i autobusowy. W tym celu na polskie drogi wyjeżdżają specjalne autobusy o podwyższonym standardzie. Mają piękny, opływowy kształt i są niezwykle eleganckie. Powstają też nowe trasy kolejowe, a do Zakopanego z Krakowa można przejechać w 2 godziny i 18 minut Luxtorpedą.
Architekci rozmiłowani w modernizmie stawiają ikoniczne budowle.
Górskie tereny stają się coraz bardziej popularne, również za sprawą wprowadzonej w 1922 roku ustawy o uzdrowiskach. Powstają nowe założenia architektoniczne. Buduje się Żegiestów, rozkwita Krynica Zdrój. Architekci rozmiłowani w modernizmie stawiają ikoniczne budowle.
Rozwój ruchu turystycznego hamuje wybuch II wojny światowej. Okres PRL-u jest dla nich łaskawszy – powstaje Fundusz Wczasów Pracowniczych, ruch turystyczny się rozwija, a Polacy przyzwyczajają się do wypoczynku.
Upadek przynoszą dopiero lata 90-te. W ruinę popada Żegiestów, a Patria – perła Krynicy-Zdrój, hotel samego Jana Kiepury, powoli osuwa się w zapomnienie.
Pisząc ten tekst korzystałam ze źródeł:
